Jezioro Lednickie skrywało cenny artefakt
W Lednicy archeolodzy dokonali sensacyjnego odkrycia! W ubiegłym roku badacze z Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu, we współpracy z Muzeum Pierwszych Piastów, odnaleźli na dnie Jeziora Lednica prawdziwy skarb. Wśród reliktów wału obronnego grodu na Ostrowie Lednickim natrafiono na starannie obrobioną belkę konstrukcyjną, tzw. haktwarz wyobrażeniem ludzkiej twarzy. Przedmiot pochodzi z czasów Piastów, z 967 roku.
Odkrycie to nie tylko budzi podziw dla kunsztu rzemieślniczego sprzed ponad tysiąca lat, ale również otwiera fascynującą dyskusję na temat duchowego życia wczesnośredniowiecznych Słowian – mówi dr hab. Andrzej Pydyn, prof. UMK, dyrektor Centrum Archeologii Podwodnej Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu.
Na powierzchni widnieje twarz z oczami, ustami oraz nosem. Jest także podbródek i owalna forma głowy. Jej wymiary to około 12 cm wysokości i 9 cm szerokości.
Do czego służyło znalezisko?
Eksperci, bazując na sposobie opracowania drewna oraz ekspresji twarzy, stwierdzili, że całość najprawdopodobniej miała „znaczenie symboliczne jako wizerunek bóstwa, ducha opiekuńczego lub herosa strzegącego mieszkańców grodu”. Mgr Konrad Lewek z Centrum Archeologii Podwodnej UMK wyjaśnił, że w kulturze materialnej Słowian figuralne rzeźby ludzi mogły być znacznie częstsze, niż wskazuje na to liczba zachowanych znalezisk. Większość z nich była wykonana z drewna, które szybko się rozkłada, dlatego takie przedmioty przetrwały tylko w szczególnych warunkach, na przykład w bagnach lub pod wodą. Belka znaleziona w jeziorze, która zachowała się w bardzo dobrym stanie, jest więc wyjątkowym i cennym odkryciem dla nauki i kultury.
Twarz zawieszona na haku mogła służyć jako amulet chroniący mieszkańców grodu przed złymi mocami. Podobne przedstawienia znane są z innych słowiańskich grodzisk i osad, gdzie znajdowano figurki, posągi oraz deski z wyrzeźbionymi twarzami ludzi i zwierząt, umieszczane w murach, ogrodzeniach czy ścianach świątyń. Przykładami są figurka zwierzęca z Gniezna oraz rzeźbione deski z Żółtego, Kołobrzegu, Ralswiek i Wrocławia.
